نمود عرفان هند و ایرانی در "بوف کور" اثر صادق هدایت

نوشین شاهرخی

•  در این بررسی تلاش دارم که از نگاه دیگری به این رمان بپردازم. رمانی که از سوی بسیاری از منتقدان ادبی از زوایای گوناگون کنکاش گشته و آنچنان چندلایه، پیچیده، جذاب و زیباست که در تعریف اثر هنری "گشوده" ی امبرتو اکو می‌گنجد.

عشق از نگاه سهروردی

نوشین شاهرخی

• "عشق را از عشقه گرفته‌اند. و عشقه آن گياهى است كه در باغ پديد آيد، در بن درخت. اول، بيخ در زمين سخت كند، پس‏ سر برآرد و خود را در درخت ميپيچد، و همچنان ميرود تا جمله‌ى درخت را فراگيرد، و همچنانش‏ در شكنجه كشد كه نم در ميان رگ درخت نماند، و هر غذا، كه به واسطه‌ى آب و هوا به درخت ميرسد، با تاراج ميبرد، تا آنگاه كه درخت خشك شود." در نوف

هیولای جنگ

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "دیو کهن" نوشته‌ی نویسنده‌ی آمریکایی پرل باک (1892ـ 1973)، به دهکده‌ای چینی می‌پردازد که ناگهان مورد هجوم ژاپنی‌ها قرار می‌گیرد. راوی سوم‌شخص، داستان را عمدتاً از دید پیرترین زن دهکده به تصویر می‌کشد و در زبانی ساده و زنده، مقوله‌ی جنگ را به چالش می‌کشد. جنگ و انسان‌دوستی در تصاویری داستانی و زنده، چنان در یکدیگر تنیده‌اند که خواننده را منقلب می‌کنند. در نوف

روان‌پریشان زندانی

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "غصه و قصه" نوشته‌ی بهناز علی‌پورگسکری، نویسنده و منتقد ادبی، به زنی در آسایشگاه بیماران روانی می‌پردازد. زندگی در آسایشگاه با خشونت و تجاوز به بیماران همراه است، تا جایی که به مرگ بیمار منجر می‌شود. در نوف

تونل بی‌پایان

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "تونل" با فضای سوررئالیستی از آثار مهم فریدریش دورنمات (1921ـ 1990) نویسنده و نقاش سوئیسی به شمار می‌آید.مرد جوان مسافر، ناگهان خود را در تونلی بی‌پایان می‌یابد و قطاری که با سرعتی سرسام‌آور در تاریکی و نیستی فرومی‌رود.ریل‌ها زندگی روزمره‌ی انسانی را به نمایش می‌گذارند که قطار آنان را در مسیری مشخص به مقصد می‌رساند. اما تنها یک حادثه کافیست تا زندگی را در یک چشم برهم‌زدن از مسیر همیشگی و عادی خود خارج سازد. در نوف

در جستجوی ایمنی

نوشین شاهرخی

• امنیت و دوری گزیدن از وحشت، همواره یکی از دغدغه‌های کهن انسان بوده است. و اندیشمندان در دوره‌های گوناگون تاریخی، در اوج بی‌قانونی‌ها، حکایت‌ها در ستایش ایمنی نگاشته‌اند و گاه تنها راه را دوری گزیدن از جامعه‌ی انسانی و بی‌قانونی‌هایش دانسته‌اند. در نوف

از خود بیگانگی و زبان بیگانه‌

نوشین شاهرخی

• "زبانم و من" نوشته‌ی ایلزه آیشینگر نویسنده‌ی اتریشی، در مونولوگی میان راوی اول‌شخص با خودش به مقوله‌ی از خودبیگانگی می‌پردازد. در این قطعه‌ی ادبی، نویسنده با شیوه‌ای آشنازدا نشان می‌دهد که چگونه فرد با زبان و روان خود بیگانه می‌شود و به خودسانسوری روی می‌آورد.  در نوف

انسانیت و درد مشترک

نوشین شاهرخی

• سعدی در بوستان روایتی دارد به نام "حکایت در معنیِ رحمت با ناتوانان در حالِ توانایی"، که در آن به مقوله‌ی خشک‌سالی و درد مشترک ناشی از آن برای تمامی انسان‌ها می‌پردازد. از نظر سعدی انسان‌ها به اعضای یک پیکر می‌مانند و چنانکه انسانی به درد دیگری بی‌تفاوت باشد، از انسانیت به دور است. در نوف

سفر مرگ

نوشین شاهرخی

• داستان بلند "سیمرغ" نوشته‌ی نویسنده و تاریخ‌نگار پرویز رجبی، به سفر رؤیایی مردی به سوی مرگ می‌پردازد. سفری به سوی بی‌زمانی و سرما و پروازی سبک‌بال، رها از جسم در آسمانی خیالی که نیستی ملال‌آوری بر آن سیطره دارد. در نوف

روزمرّگی عددهای انسانی

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "کنار پُل" به روزمرّگی و کار بیهوده‌ی کارگری می‌پردازد که جنگ را با جراحت بدنی پشت سر گذاشته و حال برای گذران زندگی به کاری متناسب با بازدهی بدنی‌اش تن می‌دهد و تنها دقایق شادمانی او دیدار معشوق از دور است. در نوف

مرگ، به جرم سرزنش

نوشین شاهرخی

• روایت آزاده در شاهنامه‌ی فردوسی، زنی که چون لب بر سرزنش بهرام می‌گشاید، به دست او کشته می‌شود، در کلیات نظامی نیز با نام فتنه آمده است. فتنه اما سرنوشتی دیگر می‌یابد و چون باید به دست کسی دیگر کشته شود، زنده می‌ماند و چون پادشاه از دستور مرگ خود پشیمان می‌شود، سال‌ها بعد به اشتباه خود پی می‌برد و فتنه را به همسری برمی‌گزیند. در نوف

روحی زندانی در شهری رؤیایی

نوشین شاهرخی

• رومن گاری، نویسنده، مترجم، کارگردان، سیاست‌مدار و خلبان، زندگی پرماجرایی دارد. وی در سال 1914 در لیتوانی به دنیا می‌آید؛ در لهستان نزد مادرش بزرگ می‌شود؛ در سال‌های جنگ جهانی دوم می‌جنگد؛ دو ازدواج و جدایی را می‌گذراند و پس از خودکشی همسر سابق‌اش، در سال 1980 در پاریس به زندگی خود پایان می‌دهد. در نوف

دایره‌ی بسته‌ی استبداد

نوشین شاهرخی

• داستان "گیله‌مرد" نوشته‌ی بزرگ علوی (تهران 1282ـ برلین 1375) به دستگیری رعیتی در دهکده‌های شمال می‌پردازد که در برابر ستم مالکان و دولت حامی آنان ایستاده و به مبارزی جنگلی تبدیل شده است. در نوف

زندان سیاسی و فضای مشترک

نوشین شاهرخی

• نجیبه احمد، شاعر و نویسنده‌ی کُرد متولد شمال عراق (کرکوک 1954)، در دانشگاه سلیمانیه زبان و ادبیات کُردی تحصیل کرده و پیش از آنکه به جنبش آزادی‌خواهی کردستان بپیوندد، سال‌هایی متمادی آموزگار بوده است. در نوف

عاشقانی دیگرگونه

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "تمسخری که در سکوت رنگ می‌بازد" نوشته‌ی اریکا پلوهار، خواننده، هنرپیشه و نویسنده‌ی اتریشی متولد 1939 به رابطه‌ی عاشقانه‌ی زنی مجرد با مردی متأهل می‌پردازد. در نوف

عشق اهریمنی سودابه

نوشین شاهرخی

• سودابه از استثنا شخصیت‌های زن شاهنامه است که شخصیتی منفی دارد. زنی شیفته که چون عشق‌اش را به دست نمی‌آورد، چنان از معشوق متنفر می‌شود که وی را به کام مرگ می‌فرستد.  در نوف

شطرنج و سکس

نوشین شاهرخی

• داستان "اِکس (Ex) مات" نوشته‌ی ناصر فاخته به وسوسه‌ی هم‌خوابگی مردی ایرانی با زنی هلندی می‌پردازد. وسوسه‌ای که به بازی شطرنج می‌ماند و این بازی چنان در این داستان تنیده است که انگار آینه‌ای از رابطه‌ی آن دو و نیز شخصیت حریف را بازتاب می‌دهد.  در نوف

تنهایی مطلق مارتا

نوشین شاهرخی

• دهه‌ی هفتاد میلادی را آنگلیکا در کانون نویسندگان آلمان فعال می‌شود، اما در فقدان برخورد قاطع به مسئله‌ی سلمان رشدی از سوی کانون، آن را ترک می‌کند. در دهه‌ی هشتاد وی در پن برای آزادی مؤلفان زندانی و تحت تعقیب در جهان مبارزه می‌کند، تا اینکه بیماری سرطان او را از فعالیت بازمی‌دارد.  در نوف

برتولت برشت و مادر واقعی

نوشین شاهرخی

• اغلب ما در کودکی داستان قضاوت سلیمان را شنیده‌ایم. در تورات آمده است که دو زن نزد سلیمان می‌آیند؛ یکی از آن دو ادعا می‌کند که زن دیگر فرزندش را دزدیده و پسر مرده‌اش را جای آن گذاشته و زن دیگر می‌گوید که فرزند زنده مال اوست.  در نوف

همجنس‌گرایی، مقوله یا مشکل

نوشین شاهرخی

• نمایشنامه‌ی "پسر زیبای من" نوشته‌ی قاضی ربیحاوی به پدیده‌ی هم‌جنس‌گرایی در ایران می‌پردازد. پدیده‌ای که به عنوان یک مشکل و یا حتی بیماری نه‌تنها از سوی دولتیان، بلکه از سوی اطرافیان نیز نگریسته می‌شود و زندگی را برای دگرباشان دوزخی می‌کند.   در نوف

نوزاد گرسنه‌ی شیطان

نوشین شاهرخی

• لیلیکا ناکوس (1899ـ 1988) از نخستین نویسندگان زن یونانی است که مدرن می‌نویسد و سال‌های زیادی تنها زن ژورنالیست یونان بوده، اما برای فارسی‌زبانان ناشناخته است. داستان کوتاه "مادری" وی از داستان‌های زیبا و ماندگار جهان است.  در نوف

زن ناشناس رمان چشمهایش

نوشین شاهرخی

• رمان "چشمهایش" نوشته‌ی بزرگ علوی (تهران1282ـ برلین1375) در اردیبهشت 1331 به پایان می‌رسد، اما موضوع آن به سال‌های پایانی سلطنت رضاشاه بازمی‌گردد.   در نوف

زندگی و داستان‌های خواندنی بُورشرت

نوشین شاهرخی

• "نه گفتن" بورشرت شهره است، اما او تنها به "نه گفتن" بسنده نکرد و همواره برای تغییر و تحول تلاش نمود. او از همان آغاز جنگ زخمی می‌شود و از بیماری‌های گوناگونی چون دیفتری و یرقان رنج می‌برد و می‌داند که عمری کوتاه خواهد داشت. در سال‌های آخر زندگی بر اثر بیماری کبد بستری می‌شود، اما تا دَم مرگ می‌نویسد.  در نوف

برگی تازه از خاطرات زندان‌های رژیم اسلامی

نوشین شاهرخی

• "کلاغ و گل‌ سرخ" خاطرات زندان مهدی اصلانی است که در 460صفحه، نه‌تنها به خاطرات زندان، بلکه به ناگزیری وقوع انقلاب و کالبدشکافی جنایت‌ها نیز می‌پردازد.  در نوف

دیکتاتوری نظامی و دستگیری شاعر بزرگ یونان

نوشین شاهرخی

• کدروس در شمایل ریکوس در این داستان شخصیت یانیس ریتسوس (909 ـ 1990) شاعر مردمی یونان را بازآفرینی می‌کند. وی به همراه میکیس تئودوراکیس (1925) آهنگ‌ساز که اشعار او را با آهنگ‌های زیبایش جهانی کرد، به مبارزه برای عدالت و دمکراسی و علیه خودکامگی، فاشیسم، سرکوب و استثمار مشهور است.  در نوف

اعدام نرگس‌ها

نوشین شاهرخی

• خواننده با همین دیالوگ کوچک به عمق فاجعه پی می‌برد، چراکه زندانی باید در سلول انفرادی و دربسته باشد که نداند در حال حاضر چه فصلی است و هر که دهه‌ی سیاه شصت زندان‌های ایران را بشناسد، می‌داند که فضای داستان تا چه اندازه واقعی است و همین بر تأسف و درد خواننده می‌افزاید.   در نوف

ضحـّاک اژدهاوش

نوشین شاهرخی

• هرچند که ضحّاک در شاهنامه عرب شمرده می‌شود، اما ضحّاک پادشاهی ایرانی‌ست که خون‌خواری او در میان ایرانیان اسطوره است. اسطوره‌ی پادشاهی پدرکُش، جوان‌کُش، مردم‌خوار و اژدهافش. در نوف

مرگ خدا

نوشین شاهرخی

• اگر در داستان "خاک‌سپاری" انسان‌ها چنان بی‌تفاوتند که مشکل نه در دانستن یا ندانستن کرده‌ی خود، بلکه بر بی‌تفاوتی انسان‌هاست، در کتاب‌های "پژوهش شاد" و "چنین گفت زرتشت" اثر نیچه (1844 ـ 1900) نیز انسان خدا را کشته و از کرده‌اش خبر ندارد. در نوف

سیاسیون شارلاتان و بیسواد

نوشین شاهرخی

• جمال‌زاده خود را از مردم مى‌داند و نه اشراف و "دمكراسى ادبى" را تنها در مردمى شدن ادبيات ميسر مى‌بيند و بر آن است كه زبان داستان بايد از حيطه‌ى قشر اشراف‌زادگان بيرون آمده و مردمى شود. در واقع دهخدا و جمال‌زاده پايه‌هاى داستان‌نويسى نوين فارسى را بنا می‌گذارند.  در نوف

پله‌های پیشرفت مردان

نوشین شاهرخی

• دوریس لسینگ، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل 2007، سال 1919 از والدینی انگلیسی در کرمانشاه متولد می‌شود. دوریس شش ساله است که خانواده به زیمبابوه مهاجرت می‌کنند و دوریس در هجده‌سالگی ساکن انگلستان می‌شود. در نوف

گلشیری و زبان زن‌ستیز راعی

نوشین شاهرخی

• "تدفین زندگان" بخش نخست رمان دوجلدی "بره‌ی گمشده‌ی راعی، نوشته‌ی هوشنگ گلشیری (1316ـ‌‌1379)  است که سال 1356 منتشر شد، ولی بخش دوم آن به چاپ نرسید.     در نوف

زنان در جستجوی خودیابی

نوشین شاهرخی

• پژوهشگر ادبی و نویسنده‌ی فمینیست آمریکایی مریلین فرنچ (1929ـ 2009) در سال 1977 رمان مشهور و پرفروشی به نام "اتاق زنان" می‌نگارد که در بیش از پانصد صفحه به سرنوشت شانزده زن در دهه‌های پنجاه تا هفتاد سده‌ی بیست میلادی می‌پردازد. در نوف

خشونت و فقر فرهنگی در داستان گدا

نوشین شاهرخی

• غلامحسین ساعدی (1314ـ 1364) در داستان "گدا" پیرزنی را به تصویر می‌کشد که از فرزندانش رانده شده و هیچ جایی را برای گذران زندگی ندارد، بنابراین به گدایی روی می‌آورد.   در نوف

دکتر نون، داستانی همچنان تازه

نوشین شاهرخی

• داستان بلند "دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد" نوشته‌ی شهرام رحیمیان، نویسنده‌ی ساکن آلمان، به زندگی سیاست‌مداری می‌پردازد که ناگهان از سکوی قهرمانی سقوط می‌کند و به شخصیت دیگری تبدیل می‌شود. در نوف

توصیف عشقی همجنس‌گرایانه

نوشین شاهرخی

• کِیت میلِت (1934) از تئوریسن‌های فمینیست آمریکایی است که طی انقلاب به ایران رفت، در تظاهرات 8 مارس سال 57 شرکت نمود و از حق‌خواهی زنان ایران پشتیبانی کرد. وی امیدوار بود که زنان ایرانی جایگاه بهتری بیابند. اما او را از ایران اخراج کردند و میلِت خاطراتش را از این سفر در کتابی به نام "رفتن به ایران" نوشت.   در نوف

زخمه‌های ساز عشق

نوشین شاهرخی

• داستان با تصویر نگاشته شده و بسیار زیبا. انگار که خواننده روایت را می‌بوید، می‌شنود، می‌چشد و می‌بیند؛ تنیده در نثری جذاب و در عین حال ساده و روان. بدون زیاده‌گویی در زبانی موجز که حس‌های خواننده را برمی‌انگیزاند. در نوف

ایزابل آلنده و ترسیم عشقی کودکانه

نوشین شاهرخی

• اِلنا دخترکی لاغر و رنگ ‌پریده است که هنوز جای برخی از دندان‌های شیری‌اش خالیست. او پس از مدرسه باید در پانسیون مادرش کار کند که از انبوه کارها فرصتی برای رسیدگی به دخترش ندارد.  مادر بیوه باید در پانسیون فکر آبرویش باشد و هر کسی را در آن نپذیرد تا نامش "لکه‌دار" نشود.   در نوف

زبان داستانی بیروتی

نوشین شاهرخی

• بکار بردن نمادها در داستان به زیبایی داستان می‌افزاید، اما پیچیدگی داستان باید از دل داستان و طبیعی درآید و نه مصنوعی به آن تحمیل شود و موضوع اصلی داستان و یا بخشی از آن پوشیده شود و خواننده به جای داستان معما بخواند.   در نوف

گلبدن تاریخی

نوشین شاهرخی

• رمان "مارمولک‌ها هم غصه می‌خورند" نوشته‌ی پرویز رجبی، ایران‌شناس و رویدادنگار ساکن تهران، به دوره‌ای از تاریخ ایران بازمی‌گردد که با خودکامگی حکمرانان درهم تنیده شده است و سلطنت سلطان مسعود، تکه‌ای ست از این خودکامگی.   در نوف

چهره‌های شیرین، روایت‌های شیرین

نوشین شاهرخی

• برخلاف فردوسی که در شاهنامه تنها به سرگذشت خسرو و شیرین پرداخته، نظامی گنجه‌یی در داستان "خسرو و شیرین" عشقی سه‌نفره را به تصویر کشیده است. اما به جز این دو شاعر، عارف اردبیلی نیز در منظومه‌ی "فرهادنامه" این روایت را از زاویه‌ی دیگری سروده است.  در نوف

نه مادر، بلکه زنی برای معشوق‌ها

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "بیست حلقه مو"، نوشته‌ی فریبا صدیقیم، به خاطرات خواهر و برادری می‌پردازد که مادرشان بر بستر مرگ خوابیده است. خاطراتی تلخ از مادری که مادر نبوده و پدری که تنهایشان گذاشته و انتظار بخشش برادر از خواهر در این لحظه‌های آخر زندگی مادر.  در نوف

وودی آلن و اپیزودی چندبعدی

نوشین شاهرخی

• "اپیزودِ کوگلماس"، نوشته‌ی وودی آلن، به بدبختی‌ها و رؤیاهای یک پروفسور زبان‌های باستانی می‌پردازد، بدین‌گونه که شخصیت‌های رُمان را به جهان واقعی و شخصیت‌های واقعی را به جهان رُمان می‌کشاند و در واقعه‌ای خیالی عشق و زناشویی را به چالش می‌گیرد.  در نوف

خیانت به شیوه‌ی زنان

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "ادکلن زهرآگین" نوشته‌ی جهانگیر هدایت، نویسنده‌ی ساکن ایران، به موضوع نویی در ادب فارسی می‌پردازد. به رابطه‌ی جنسی یک مرد با دختری که در حین رابطه با او دوست مرد می‌گیرد، نامزد می‌کند، ازدواج می‌کند و باز هم به رابطه‌اش با معشوق ادامه می‌دهد.  در نوف

نامه‌هایی از این سوی میله‌ها

نوشین شاهرخی

• داستان بلند "شنبه‌های راه‌راه و ثانیه‌های سُربی" نوشته‌ی لیلی فرهادپور، نویسنده و ژورنالیست ساکن تهران، مجموعه‌ای از نامه‌های زنان را تشکیل می‌دهد. این زنان دردی مشترک دارند و آن داشتن عزیزی است در زندان سیاسی.  در نوف

یک زندگی تنیده در ترس

نوشین شاهرخی

• علیرضا سیف الدینی اما داستان زندگی راوی را با داستان‌های دیگر ادغام کرده و بدین‌گونه ایده و ساختار نویی در این داستان آفریده که خواننده را به اندیشه وامی‌دارد و این لونِ دیگر داستانی جذابیت خاص خودش را دارد.   در نوف

عشق به گلی بنفشه

نوشین شاهرخی

• پرداخت اآلبا دِ سس‌‌پدس به این مفاهیم با سبک و نگاه تازه‌ای است. این داستان‌های کوتاه با اینکه به علت کوتاهی خود به شخصیت‌ها نمی‌پردازند و تنها لحظاتی کوتاه یا حس‌هایی را به تصویر می‌کشند، تأثیری قابل تأمل بر خواننده می گذارند، چراکه گونه‌ی پرداخت نویسنده به این مفاهیم از دریچه‌ای تازه است.   در نوف

زن سرخ‌پوش میدان فردوسی و اپوزیسیون

نوشین شاهرخی

• ...اما این کافه‌نشینی را به جز مجسمه‌ی فردوسی که خاموش از بالا بر همه‌ چیز نظاره دارد، زنی سرخ‌پوش نیز همراهی می‌کند. زنی که بی‌هیچ کلامی گوشه‌ای از میدان به انتظار ایستاده است و نگاهش ورای جمعیتِ میدان چیزی را می‌جوید.   در نوف

غزاله‌ی علیزاده و پایانی خوش؟!

نوشین شاهرخی

• غزاله علیزاده در "خانه‌ی ادریسی‌ها" نیز پایان خوشی به رمانش می‌دهد. رمان "خانه‌ی ادریسی‌ها" از نظر فضا و موضوع شباهتی به داستان "جزیره" ندارد. اما سیر تحول شخصیت‌های داستان در هر دو یکی‌ست.   در نوف

نگاهی بر حماسه

 نوشین شاهرخی

• کتاب پژوهشی حماسه، پدیده‌شناسی شعر پهلوانی، با ترجمه و نگارش جلال خالقی مطلق ـ پیرایشگر معتبرترین نسخه‌ی شاهنامه‌ی فردوسی ـ، بهترین و جامع‌ترین کتابی است که تا حال درباره‌ی حماسه به زبان فارسی منتشر شده است.

قصه‌ی مردی تنبل و شکمو

نوشین شاهرخی

• شلومی‌یل"، اثر نویسنده‌ی یهودی ایزاک بشویس سینگر (1902؟ لهستان ـ 1991 فلودیدا) با ترجمه‌ی صفدر تقی‌زاده، قصه‌ای خواندنی و بامزه است. قصه‌ای که ساختار ظاهری آن همان ساختار افسانه‌های کهن است، اما با زبان طنز خود فرهنگ مسلط مردسالار را به سخره می‌گیرد و همچنین قوانین قصه را نیز زیر پا می‌گذارد.   در نوف

دهخدا، طنزنویسی تأثیرگذار

نوشین شاهرخی

• طنزنوشته‌های "چرند و پرند" نخستين شيوه‌ى نگارش مدرن در زبان فارسی هستند. دهخدا با نگارش نثر ساده و قابل فهم و به کارگیری زبان محاوره و اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های متداول در میان مردم، قدم بزرگی در نزدیک کردن ادبیات به زبان کوچه و بازار برداشت.  در نوف

جهان کوچک کودک، غم سنگین مادر

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "آدم‌های مشهور" نوشته‌ی اورهان پاموک، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات 2006، با ترجمه‌ی مژده‌ دقیقی، به دنیای پسرکی هشت‌ساله به نام علی می‌پردازد که برادری ده‌ساله به نام جواد دارد و مادر و پدری بسیار جوان.  در نوف

فروغ و آغاز فصل سرد

نوشین شاهرخی

• چگونه است که فروغ از حس‌ها و تجربه‌های آشنای زندگی، از شکست در عشق، تنهایی و انزوا، سرما و یأس می‌نویسد، اما چنین شعر ماندگار و زیبایی می‌آفریند؟ چگونه فروغ شراب تلخ شکست در زندگی و ناامیدی در لحظه را به گونه‌ای در واژگان می‌چکاند که ما پس از دهه‌ها قطره‌قطره شراب کهنه‌ی واژگان او را به جان می‌نوشیم و از تصاویر ژرف و زیبای درد و غم لبریز می‌شویم؟ رمز زیبایی شعر فروغ در کجا نهفته است؟  در نوف

ایران باستان در متون غربی

نوشین شاهرخی

• نویسنده‌ی یونانی آثِنایُس که در سده‌ی دوم میلادی در روم می زیست، کتاب پرحجمی با عنوان "بزم فرزانگان" در پانزده فصل تألیف کرده که در آن به بسیاری از موضوعات زندگی مادی و معنوی ملل باستان از جمله ایرانیان پرداخته است.  در نوف

فقر و کشتار در داستان‌های درویشیان

نوشین شاهرخی

• علی اشرف درویشیان، نویسنده‌ی کرمانشاهی، در داستان‌های کوتاه خود فقر را با زبان تصویر نشان می‌دهد. انگار که خواننده در کوچه‌ پس‌کوچه‌های کثیف، ویرانه و سیل‌زده‌ قدم می‌زند و کودکانی می‌بیند که با لباس‌های پاره در میان شیشه‌خرده‌ها پی اشیاء می‌گردند.  در نوف

مدرنیسم بی‌روح

نوشین شاهرخی

• ولفگانگ کوپن در سال 1906 در شهر گرایفس‌والد در آلمان شرقی متولد می‌شود. وی فرزندی نامشروع از پدری است که استاد چشم‌پزشکی بود و هیچگاه وی را به عنوان فرزند خود به رسمیت نشناخت. مادرش ماریا کوپن با خیاطی و سوفلورزنی پسرش را به تنهایی سرپرستی می‌کند، اما خانواده همواره با فقر دست و پنجه نرم می‌کند، تا حدی که ولفگانگ تحصیلش را به سختی ادامه می‌دهد.  در نوف

داستان‌های نفس‌گیر مرضیه ستوده

نوشین شاهرخی

• به نظر می‌آید که دستمایه‌ی داستان‌های مرضیه ستوده زندگی و محیط کارش است. سوژه‌هایی که نویسنده نه‌تنها خواننده را با خود به جهان ناآشنا اما جذاب بیماران می‌برد، بلکه به اندیشه وامی‌دارد؛ همراه با چاشنی‌ طنز که در برخی از داستان‌ها پررنگ‌تر است.  در نوف

رمز موفقیت هری پتر

نوشین شاهرخی

• دلیل موفقیت بی‌نظیر کتاب را بیش از هرچیز باید در گستره‌ی عظیم فانتزی نویسنده‌ای جست که اسطوره‌های کهن یونان را دستمایه‌ی داستانش کرده، اما آنان را در لباسی نو و متفاوت و نیز با فرهنگی مدرن و قابل پسند نوجوانان امروز مطابقت داده است. رولینگ توانسته جهان اسطوره و افسانه را در روایتی تازه به دنیای امروز عرضه کند؛ همراه با هیجانی که نه‌تنها کودکان و نوجوانان، بلکه بزرگ‌سالان را نیز به دنیای داستانی‌اش می‌کشاند.  در نوف

پیرزنی آواره در میان قاره‌ها

نوشین شاهرخی

• گلی ترقی، در داستان کوتاه "خانه‌ای در آسمان" پیرزنی به نام مهین‌بانو را به تصویر می‌کشد که خانه‌اش در تهران به فروش می‌رسد و او از آن پس بی‌جا و مکان در ایران و اروپا و کانادا سرگردان و از یکی به دیگری پاس داده می‌شود، تا سرانجام مرگ او را از این آوارگی رهایی می‌بخشد. در نوف

واگویه‌های زنی پنجاه ساله

نوشین شاهرخی

• قاضی ربیحاوی، نویسنده‌ی مقیم لندن، نه ‌تنها در نگارش رمان و داستان کوتاه، بلکه در نمایش‌نامه‌نویسی نیز دستی دارد. "صدای زنگ محبوب" نمایشنامه‌ای است که فقط یک زن پنجاه‌ساله کل نمایش را بازی می‌کند.  زنی که بر آوارهای زلزله‌ای که خانه‌اش را ویران کرده نشسته. شوهرش زیر آوار هنوز زنده است و می‌تواند صدای زن را بشنود و از طریق تکان دادن بندی که سر آن به زنگی وصل است واکنش نشان دهد. در نوف

آدورنو علیه فرهنگ بربریت

نوشین شاهرخی

• تنها انسان‌های بالغ می‌توانند به دمکراسی واقعیت بخشند، آن هم بوسیله‌ی تصمیم آگاهانه‌ی تک‌تک انسان‌ها. پرورش تنها زمانی مؤثر خواهد افتاد که با نگاهی منتقد به واکنش‌های خودی برخورد شود. آن هم به شکلی که تقصیر در خود جستجو شود و نه در بیرون. ایده‌ها باید از خودآگاه بلوغ‌یافته تراوش یابند و نه از خارج و یا دل‌سپردن به ایده‌آل‌هایی که از واکنشی جمعی برآمده است.  در نوف

لکاته یا اثیری!

نوشین شاهرخی

• دوگانه‌باوری در بوف کور در ستایش زن اثیری و تحقیر زن زمینی با صفت "لکاته"، پست شمردن نیازهای زمینی همانند خوراک در شمایل قصابی که جسدهای خون‌آلود را دستمالی می‌کند، و تحقیر خواب و هم‌خوابگی در تصویر "احمق‌ها و رجاله‌ها" که "خوب میخوردند، خوب میخوابیدند و خوب جماع میکردند"، تنیده است. در نوف

داستانی سنتی در قالبی مدرن

نوشین شاهرخی

• شخصیت‌های داستان، هرچند که تحصیل‌کرده‌اند، همه سطحی‌اند. مثلا دانشجوی دکتری ادبیات که با نگاهی به زنی دل ببازد و دنبالش راه بیفتد و اظهار عشقش را در شعری بنمایاند، نشان از آن ندارد که نویسنده که خود کارشناس زبان و ادبیات است و حتی کلاس‌های داستان‌نویسی نیز تدریس می‌کند، از چم و خم نگارش دیالوگ و پرداخت ظاهری داستان خوب آگاه است، اما به محتوا که می‌رسد، سنت پدربزرگ‌ها را به تصویر می‌کشد؟ در نوف

معشوقه‌ی سنتی

نوشین شاهرخی

• رمان "و دیگران" نوشته‌ی محبوبه میرقدیری واگویه‌های زنی را به همسر معشوق مرده‌اش به تصویر می‌کشد. راوی در بحبوبه‌ی عمل رحم، سرخورده از جوانی از دست رفته اش همسر معشوق را در ذهن خود خطاب قرار می‌دهد و با خشم و حسرت یادهایش را بازتاب می‌دهد. در نوف

بازی پدر، بازی نفرت و انتقام

نوشین شاهرخی

• جوزف هَزلینگر، نویسنده‌ و فعال سیاسی 53 ساله‌ی اتریشی در سو‌ِتل، منطقه‌ای فقیر در کشور اتریش، بزرگ شده است. دومین رمان وی "بازی‌ پدر" در سال 2000 منتشر شد. موضوع این رمانِ 575 صفحه‌ای تاریخ بی‌رحمانه‌ی جنگ در دو گستره‌ی عین و ذهن و سایه‌ی سنگین آن بر ذهن قاتل و قربانی است.   در نوف

هویت‌های قاتل

نوشین شاهرخی

• کتاب "هویت‌های قاتل" نوشته‌ی امین مألوف، نویسنده‌ی‌ لبنانی مقیم فرانسه، به چند و چون هویت‌های انسانی می‌پردازد و بیش از هرچیز به این مقوله که چگونه انسان‌هایی که هویت‌شان مورد تهدید قرار می‌گیرد، گاه به خود اجازه می‌دهند تحت عنوان هویتی مشخص، دیگر انسان‌ها را بکشند.   در نوف

نامه به معشوقه‌ی همسر

نوشین شاهرخی

• دو داستان کوتاه "شب‌های چهارشنبه" نوشته‌ی آذردخت بهرامی و "نامه به یک دوست قدیمی" نوشته‌ی میترا الیاتی، هر دو در قالب نامه نگاشته شده‌اند. راویان هر دو داستان زنانی هستند که برای معشوقه‌های همسرشان نامه می‌نویسند و از زندگی خود و خیانت همسر می‌گویند.   در نوف

یک شب هول‌انگیز

نوشین شاهرخی

• منیرو روانی‌پور در این داستان کوتاه بسیار ملموس و روشن نقش سانسور و سرکوب فرهنگ و دولت را بر انسان‌ها به تصویر می‌کشد. انسان‌هایی که تا حدودی با رفتار خود این سرکوب را پس می‌زنند. اما سانسور و سرکوب به قدری درون انسان‌ها نهادینه شده است که سایه‌ی آن در تنهایی عشاق نیز سنگینی می‌کند. آنچنان سنگین که شبی شورانگیز را به شبی هول‌انگیز تبدیل می‌سازد.   در نوف

کلیسای جامع

نوشین شاهرخی

• داستان لایه‌لایه است. ابتدای داستان خواننده با راوی‌ای آشنا می‌شود که شناختش از نابینانایان به فیلم‌ها ختم می‌شود و چون با شناخت دورادورش از آنان بدش می‌آید، ترجیح می‌دهد حتی صدای دوست قدیمی همسرش را نیز در  که کاست‌های ضبط شده نشنود و هیچگاه او را از نزدیک نشناسد و تنها دورادور او را نه با اسم خود، بلکه با لقب نابینا یاد کند.   در نوف

وسوسه‌ی زندگی یا مرگ!

نوشین شاهرخی

• "وسوسه این بود..." حکایت جدیدی از زندان‌ مردان جمهوری اسلامی به قلم نسرین پرواز است که خود هشت‌ سالی را درزندان‌های جمهوری اسلامی گذرانده. نسرین خاطرات زندانیان مرد دهه‌ی شصت را ضبط کرده و از آنها کتابی نگاشته که تا حدودی نگاه و سبک تازه‌ای دارد.  سبک ازاین نظر که خاطره‌ها رمان‌گونه‌اند و کل زندگی، حال و گذشته‌ی زندانیان، تصویر می‌گردد و به خاطره‌های زندان بسنده نمی‌گردد. و نگاه به این سبب که وسوسه‌ی مرگ و زندگی و تصمیم زندانیان را در شب محاکمه به چالش می‌گیرد.   در نوف

شهر زنان در عهد باستان

نوشین شاهرخی

• از دو سو می‌توان واژه‌ی آمازون را ریشه‌یابی کرد. یکی از برداشتی یونانی که به نظام‌های اسطوره‌ای مادرشاهی اطلاق می‌شد که در آناتول و ساحل دریای سیاه می‌زیستند و سپس‌تر نیز به زنان اسطوره‌ای شمال آفریقا. در یونانی این واژه بیشتر به معنی "بدون سینه" اطلاق می‌شود. گفته شده که سینه‌ی چپ دخترکان آمازون را می‌سوزانده‌اند تا هنگام کمان انداختن سینه مانع زه کمان نشود. اما روایت دیگری نیز هست که زنان پستان چپ خود را با چرم می‌پوشانده‌اند. در نوف

مرد کاغذی، عشقی رؤیایی

نوشین شاهرخی

• "مرد کاغذی" مجموعه داستانی است از منظر حسینی نویسنده‌ی مقیم دانمارک که به تازگی در کپنهاک به چاپ رسیده است. داستان بلند "مرد کاغذی"، زیباترین داستان این مجموعه‌ی خواندنی ‌است که با حجم هفتاد صفحه، نیمی از کتاب را دربرمی‌گیرد. در نوف

ترانه‌ی دختران فروخته‌شده

نوشین شاهرخی

• افسانه نجم‌آبادی با بازنگاری "حکایت دختران قوچان" و تأثیربسزای آن رویداد بر انقلاب مشروطه، تلاش دارد تاریخ را با شناختی زنورانه بنگارد وحضورزنان را درتاریخ یادآور شود. با این هدف که زنان نیز درمرکزتوجه قرارگیرند وبه تاریخ مردمداربسنده نگردد.   در نوف

"جمعه‌ها" خون جای بارون می‌چکه...

نوشین شاهرخی

• داستان "جمعه‌ها" نوشته‌ی شیوا ارسطویی*، نویسنده‌ی مقیم ایران، از دید دخترکی به نام شهرزاد تصویر می‌گردد. "جمعه‌ها" داستانی‌ست کوتاه با تصاویری زنده و گیرا که خواننده را به جهان داستانی خود می‌برد و بلوغ ناگهانی کودکی را در برابر چشمان خواننده به نمایش می‌گذارد. در نوف

همای چهرزاد

نوشین شاهرخی

• در بازخوانی سنگ‌نوشته‌های دوران هخامنشیان پژوهشگران برآنند که در این دوران زنان پا به پای مردان کار می‌کرده‌ و مزد برابر می‌گرفته‌اند. زنان امکان آموزش برابر با مردان را داشتند. و هایده‌ ماری کُوخ بر این باور است که: "ما در امپراطوری ایران زمان فرمانروایی داریوش با برابرحقوقی‌ای سر و کار داریم که در قرن بیستم اروپا برایش مبارزه می‌شود! در نوف

حجاب بیرون، حجاب درون

نوشین شاهرخی

• داستان با آزار پوشش اجباری آغاز می‌شود. زن در فرودگاه کشوری دیگر باید با حجاب اسلامی بچرخد که او را انگشت‌نما می‌کند و این موجب آزار بیشتر او می‌شود. این آغاز اما در پیوند کل داستان است. کل روال داستان و گفتگوهای دو دخترعمو و مرور خاطرات نوجوانی حجابی پنهان و درونی را به تصویر می‌کشد و نویسنده با ظرافت بی‌آنکه نامی از این حجاب تربیتی و درونی ببرد، زندگی زنانِ داستان را اینگونه تجسم می‌بخشد .  در نوف

کتایون، همسری عاشق، مادری مهربان

نوشین شاهرخی

• اینگونه که از داستان گشتاسپ و کتایون در شاهنامه برمی‌آید، در روم رسم بر این بوده است که هرگاه دختر قیصر به سن ازدواج می‌رسیده، جشنی برپا و از بزرگان روم دعوت می‌شده تا مردان انجمن کنند و دختر قیصر با گذاشتن تاجش بر سر مرد منتخب اش، همسری برگزیند. در نوف

باغ غم، باغ غربت کودکی

نوشین شاهرخی

• جدی نگرفتن پرسش‌ها و حس‌های کودک مشکلی است که در فرهنگ ما ریشه دارد و تنها در قصه‌ها پیش نمی‌آید، چراکه غالباً کودکان جدی گرفته نمی‌شوند، دنیای آنان از سوی بزرگ‌سالان درک نمی‌شود و بسیاری از پرسش‌های گرهی گفته و ناگفته‌ی آنان بی‌پاسخ می‌ماند. در نوف

آهوی رمیده، آهوی بی‌جفت

نوشین شاهرخی

• داستان کوتاه "آهوی رمیده" نوشته‌ی مرضیه‌ ستوده نویسنده‌ی مقیم کانادا، به تنهایی و زخم‌های زنان در زندگی زناشویی و بیرون از آن می‌پردازد. داستان با نثری روان و زیبا نگاشته شده و در فضایی چندلایه خواننده را در جهانی داستانی که واقعی می‌نماید، فرو می‌برد و به جای پیش‌قضاوت‌ها و قضاوت‌های سنتی و معمول، از نگاهی نو به خیانت در زندگی زناشویی می‌نگرد. از زوایایی که در فرهنگ ما کمتر به آن پرداخته شده، بویژه از سوی زنان نویسنده و از زاویه‌ی نگاه راویان زن. در نوف

اناربانو و پسرهایش

نوشین شاهرخی

• اناربانو نماد زنی است که فرزندانش قربانی پناهندگی یا مهاجرت شده‌اند. می‌نویسم قربانی، چراکه از مهاجرت خود راضی نیستند، وگرنه تصمیم عوض کردن کشور خود را نمی‌گرفتند، بویژه که هر مهاجری یک بار مزه‌ی ورود به کشوری بیگانه را برای زندگی مداوم چشیده و حال مهاجرت به کشوری دیگر معنای سرخوردگی در مهاجرت نخست را دارد و شروعی دیگر، آغازی نو، این‌بار در سنینی بالاتر. سرخوردگی‌ای که در بی‌کسی، بی‌کاری و سرما ریشه دارد. در نوف

گردیه، پهلوانی سیاست‌مدار و میهن‌دوست

نوشین شاهرخی

• برای گردیه نه‌تنها ری، مرکز اشکانیان اهمیت دارد، بلکه وی ایران‌دوستی است که قدرت و تمامیت کشور خود را تنها در سایه‌ی پادشاهی قدرتمند و مشروع ممکن می‌بیند، هرچند که این پادشاه، پادشاهی خودخواه، حسود و جاه‌طلب باشد که برای بازپس‌گرفتن تاج و تختش با سپاه روم با سپاه ایران وارد جنگ شود و یا جامه‌ی چلیپا بر تن کند و خود را مسیحی جلوه دهد. در نوف

مرغ عشق در غرب وحشی

نوشین شاهرخی

• داستان "مرغ عشق" نوشته‌ی عدنان غریفی، با تمام زیبایی و تصویرهای داستانی‌اش روایتی سنتی است. داستانی که استحاله‌ی انسان شرقی را در فرهنگ غرب در هیئت مرغ عشقی به تصویر می‌کشد که ستیزه‌جو، زشت، بدآوا، غیرقابل تحمل و در نتیجه قابل ترحم می‌شود. از همه مهمتر آن که عشق را به فراموشی می‌سپارد و دیگر مرغ عشق نمی‌توان نامیدش، بلکه نامی جدید باید بر آن گذاشت، چراکه دیگر تغییر ماهیت داده و مرغ "عشق" نیست. پرنده‌ای است بی‌هویت که "هیچه".  در نوف

رازداری منیژه در شاهنامه

نوشین شاهرخی

• داستان "بیژن و منیژه" از منظومه‌های عاشقانه در شاهنامه است که به زمان اشکانیان بازمی‌گردد. فردوسی در آغاز داستان می‌نویسد که در شبی تیره و پُرهراس که فراز و نشیب پیدا نیست، دل‌اش تنگ می‌شود و یار مهربانش را می‌جوید. یار با شراب و شمع و میوه‌های زمستانی می‌آید و برای شاعر داستانی از دفتر باستان بازمی‌گوید.  در نوف

عشق در نیمه‌ی غایب

نوشین شاهرخی

• رمان "نیمه‌ی غایب" نوشته‌ی حسین سناپور به زندگی چند دانشجوی معماری در سال‌های 67 تا 69 می‌پردازد. سه دانشجو شخصیت اصلی رمان را تشکیل می‌دهند: فرهاد، سیمین‌دخت و فرح که سه بخش از رمان از دید هر یک از آنان حکایت می‌شود. آقای الهی تقریباً نقش پدرخوانده‌ی سیمین‌دخت را دارد و بخشی از رمان نیز به خاطرات او و مادر سیمین‌دخت می‌پردازد. روایت از دید سوم‌شخص و اول‌شخص در هر بخش دائماً جای خود را به یکدیگر می‌دهند. در نوف

نه تب ماندن، نه تاب بازگشتن

نوشین شاهرخی

• رمان "چه کسی باور می‌کند، رستم" نوشته‌ی روح‌انگیز شریفیان بیش از هرچیز زندان زناشویی را بازتاب می‌دهد. داستان با سفر و قطار در اروپا آغاز می‌شود. زن و شوهری ایرانی در قطار نشسته‌اند. مرد سرش به روزنامه‌هایی که خریده گرم است، روزنامه‌های که چون دیواری آن دو را از هم جدا می‌کنند، و زن در انزوای خودخواسته‌ی خود زندگی‌اش را مرور می‌کند. در نوف

کیمیاخاتون، برگی از تاریخ زنان

نوشین شاهرخی

• رمان تاریخی "کیمیاخاتون" نوشته‌ی سعیده قدس بر اساس یک ماجرای تاریخی از شبستان مولانا نگاشته شده و از آنجا که رمان با خیال‌پردازی سرشته است، حس‌ها و اندیشه‌ها برداشت آزاد نویسنده از یک واقعه‌ی تاریخی است که در حین رمان بودن، واقعیتی تاریخی را نیز بازتاب می‌دهد. در نوف

لیلا در جستجوی آزادی

نوشین شاهرخی

• لیلا سمبل زن ایرانی است که مورد سرکوب فرهنگ پدرسالار قرار می‌گیرد، اما ستیز می‌کند، عشق می‌ورزد و با اعتماد به نفس و مقاومت زندگی خود را بهتر می‌کند. به فرهنگ پدرسالار ایرانی انتقاد می‌شود. درد و رنج زنان در این فرهنگ به چالش گرفته می‌شود و هر زنی به گونه‌ای برای زندگی‌ای آزاد و انسانی تلاش می‌کند. در نوف

سیمای تهمینه در شاهنامه

نوشین شاهرخی

• در شاهنامه تنها زنان بیگانه هستند که به شاهزادگان و پهلوانان ایرانی دل می‌بندند و اغلب به پدر و وطن پشت می‌کنند و به ایران می‌آیند. از این میان تهمینه جزء استثنا زنانی است که با اینکه از پهلوان ایرانی بار می‌گیرد و او را تنها مرد زندگی‌اش می‌شمارد، اما در وطنش می‌ماند و رستم را در بازگشت به ایران همراهی نمی‌کند.در نوف

مردان نفرت‌انگیز در "مثل من"

نوشین شاهرخی

• "مثل من"، مجموعه‌ی شش داستان کوتاه نوشته‌ی پرتو نوری‌علا است. در مقدمه‌ی این کتاب الکترونیکی آمده است که داستان‌های این مجموعه پیش از این با نام مستعار درخشنده حقدوست در مطبوعات مختلف به چاپ رسیده‌اند. نام درخشنده در برخی از داستان‌ها به چشم می‌خورد و در آخرین داستان، خواننده شاهد برخورد این شخصیت داستانی با نویسنده‌اش می‌شود که داستانی خواندنی است. در نوف

پروین دختر ساسان

نوشین شاهرخی

• شخصیت‌پردازی هدایت در این نمایشنامه با داستان‌هایش متفاوت است. اگر در داستان‌های او انسان‌ها تنگ‌نظر، حقیر، شکم‌پرست و بیشعور هستند، در این نمایشنامه شخصیت‌های ایرانی نه‌تنها بافرهنگ، بلکه مقاوم و مبارزاند. در مقابل، عرب‌های بی‌فرهنگ و خونریز خوی وحشی خود را به ایرانیان تحمیل می‌کنند و ایران را برای همیشه به قهقرا می‌کشانند. مردان مبارز کشته می‌شوند. زنان آزاده و اثیری یا خودکشی می‌کنند و یا به لکاته تبدیل می‌گردند.  در نوف

سروده‌های ماریانه در دیوان گوته

نوشین شاهرخی

• یکی از 12 نامه ی بخش شعر دیوان غربی ـ شرقی زلیخانامه نام دارد که بازتاب عشق ماریانه و گوته است. اشعار ماریانه از زیباترین و تأثیرگذارترین اشعار دیوان غربی ـ شرقی هستند و زبانه‌های آتش عشق وی را بازتاب می‌دهند. ماریانه با صدای خود به زلیخانامه سبک تازه‌ای می‌بخشد. حس و صدای زنانه در کنار حس و صدای مردانه، گفتگوی دو جنس، دو عاشق در بیان لذت و غم، شادی و درد در زبان شعر، به این بخش دیوان زیبایی و شکوه یگانه‌ای بخشیده است. در نوف

نوشین شاهرخی

• شامی درد و فقر و محرومیت را در قصه‌هایش تجسم می‌بخشد. افسانه‌های او دیگرگونه‌اند. پادشاهان و شاهزادگان در داستان‌های او زیبا و مهربان نیستند و برای زندگی بهتر مردم تلاش نمی‌کنند، بلکه عبوسان ظالمی هستند که از توشه‌ی دهقانان فقیر مخارج تفریح و زندگی پرتجمل‌شان را تهیه می‌کنند و با ارتش و ابزار سرکوب، خود را به مردم تحمیل می‌کنند. در نوف

نوشین شاهرخی

• در اغلب داستان‌های ایرانی دایه‌ها به دختران عاشق یاری می‌رسانند تا به معشوق خود برسند. در این داستان اما نه دایه که مادر رودابه، نه ‌تنها دخترش را به عشقش می‌رساند، بلکه کشورش را از جنگ و خونریزی نجات می‌بخشد. او برخلاف همسرش شاه کابل که از وحشت ناگهانی دیوانه‌وار می‌خواهد زن و دختر خود را قربانی کند، ملکه‌ی کابل با درایت و اندیشه قدم برمی‌دارد و مشکلی را می‌گشاید که مردان سیاست ناتوان از مقابله با آن هستند. در نوف

یک زندگی مرده‌ی زناشویی

نوشین شاهرخی

• نویسنده گویی می‌خواهد زندگی ملال‌آور و خسته‌کننده‌ی زوجی را به تصویر بکشد که هنوز به پنجاه نرسیده احساس پیری می‌کنند. هیچ رابطه و کشش جنسی و هیجان و درگیری و حتی قهر و آشتی نیز در زندگی‌شان نیست. یک زندگی زناشویی بدون کنش و واکنش، بدون فانتزی و عشق. رابطه‌ای که از زن و شوهری به مادر ـ فرزندی استحاله یافته است. شخصیت عاطفه در مادری بازتاب می‌یابد که برای همسرش نیز همان نقش مادر را بازی می‌کند و نادر در پسرکی بچه‌ننه که از خود هیچ نظری ندارد. در نوف

بدرود با مادر

نوشین شاهرخی

• داستان بلند "چشم اندازهایی از مادری دور" نوشته‌ی سعید نویسنده‌ی مقیم مونیخ، داستان تبعیدی‌ای است که از مادر و وطن جدا گشته. داستانی که سیما و بوی مادر و وطن را درهم می‌آمیزد و حسرت بی‌مادری و بی‌وطنی راوی ـ و نیز تبعیدیان را ـ به زیبایی و با نثری یگانه به تصویر می‌کشد. در نوف

زن‌‌آزاری در قصه‌ها و تاریخ

نوشین شاهرخی

• شکوفه تقی با این پژوهش قدم بزرگی در بازتاب سیمای زن در اعصار گوناگون برداشته، چراکه چنین پژوهشی در زبان فارسی نو است. کند و کاوی که در ابعاد گوناگون نقش‌ورزی زن و تأثیر آن را در فرهنگ‌های گوناگون بررسی کرده است. وی به پژوهش غربیان بسنده نکرده، بلکه در قصه‌های ایرانی همچون افسانه‌های لری، هزار و یک شب، سمک عیار و... نیز کاوش کرده و بویژه به تاریخ و فرهنگ و ادب ایران پرداخته است.   در نوف

بردگان پوشیده‌روی در حاجی‌بابای اصفهانی

نوشین شاهرخی

• رمان حاجی‌بابای اصفهانی حدود ده سال پس از بازگشت موریه به انگلستان در سال 1824 در لندن منتشر شد. نثر ترجمه‌ی میرزا حبیب از نثر دیگر نویسندگان هم‌عصرش ساده‌تر و شیواتر است. مترجم متن ترجمه را با اشعاری مناسب آراسته است بطوری که بسیاری را بر این گمان انداخته که شاید اصل کتاب فارسی بوده و موریه آن را به انگلیسی برگردانده است. در این میان دیباچه‌ی موریه بر این رمان به این گمان دامن می‌زند، آنجاکه از یادداشت‌های بیمار ایرانی‌اش به نام حاجی‌بابا و سپردن آن یادداشت‌ها به وی سخن می‌رود. هرچند داستان آنچنان ایرانی‌ستیز است که چنین گمانی از حد گمان فراتر نمی‌رود.  در نوف

شهرزاد، افسانه‌سرای صلح و عشق

نوشین شاهرخی

• جذاب‌ترین قصه‌ی هزارویک‌ شب داستان قصه‌گوی این افسانه‌هاست. شهرزادِ قصه‌گو هزارشب هزار افسانه می‌بافد تا در هزارویکمین شب، هزاره‌ی صلح تولد یابد و پادشاهِ دل‌چرکین و زن‌ستیز و خونریز دیو خشم را از قلبش برماند و هزاره‌ی صلح و عشق از دنیای افسانه‌ و خیال بر زمین خاکی زاده شود. در نوف

چراغ خاموش زناشویی در انجل لیدیز

نوشین شاهرخی

• خسرو دوامی از انگشت‌شمار نویسندگان مرد ایرانی است که شخصیت‌های زن داستان‌هایش پررنگ و برجسته‌اند. چه در داستان‌های کوتاهش و چه در این رمان خواننده با شخصیت‌های زن زنده‌ای روبرو می‌شود که چه در گیرودار عشق و چه در جدایی و درگیری نقشی فعال بازی می‌کنند. هرچند از نظر ساختار داستان‌نویسی به نظر من دوامی در داستان‌های کوتاهش موفق‌تر است. در نوف

بی‌بی‌خانم استرآبادی

نوشین شاهرخی

• معایب‌الرجال رساله‌ای است که بی‌بی‌‌خانم استرآبادی در سال 1273 هجری شمسی در پاسخ به تأدیب‌النسوان نگاشت. تأدیب‌النسوان رساله‌ای از یکی از شاهزادگان خاندان قاجار در قرن نوزده میلادی بود که ناشناس به چاپ رسید. اگر تأدیب‌النسوان برای ادب کردن زنان ایرانی نگاشته شده، معایب‌الرجال پاسخی اندرزگونه به این شیوه‌ی نگاه و نگارش مردسالارانه است که فرهنگ مردان زمانه‌ی خود را به کاوُش می‌گیرد. در نوف

نمود عرفان هند و ایرانی در "بوف کور" اثر صادق هدایت

نوشین شاهرخی

•  در این بررسی تلاش دارم که از نگاه دیگری به این رمان بپردازم. رمانی که از سوی بسیاری از منتقدان ادبی از زوایای گوناگون کنکاش گشته و آنچنان چندلایه، پیچیده، جذاب و زیباست که در تعریف اثر هنری "گشوده" ی امبرتو اکو می‌گنجد.

کمدی خدایان یا تراژدی خدایان نرینه

نوشین شاهرخی

• کمدی خدایان یا هفت‌خوان آخرت، اثر هوشنگ معین‌زاده، نویسنده‌ی مقیم پاریس، با زبان طنز زیبایی آغاز می‌شود. راوی مرد اول شخص داستان بیست‌سالی را در اروپا در غربت گذرانیده است. هنگامی که روز عید قربان، در محله‌ای فقیر و مسلمان‌نشین، در میان معرکه‌ای گوسفندی ذبح می‌شود، راوی درجا سکته می‌کند. در نوف

ملکه‌ی سبا از دریچه‌ی مذهب و تاریخ

نوشین شاهرخی

• درباره‌ی ملکه‌ی سبا، مشهور به بلقیس، منظومه‌ی عاشقانه‌ای در دست نیست. تنها در کتاب‌های مذهبی و تاریخی به حکایاتی درباره‌ی ملکه‌ی سبا برمی‌خوریم و نیز مینیاتورهایی که عشق ملکه‌ی سبا و سلیمان را بازتاب می‌دهند. سلیمان به عنوان پادشاه هفت کشور و بلقیس ملکه‌ی شش کشور در این مییناتورها بازتاب می‌یابند. تخت بلقیس از تخت سلیمان کمی پایین‌تر تصویر شده است. در نوف

زنان افغان در هزار خورشید درخشان

نوشین شاهرخی

• شخصیت‌های زنده و واقعی رمان خواننده را به سفری ذهنی می‌برند. سفری در اعماق جنگ داخلی، خشونت، تجاوز، فقر، گرسنگی و جهنمی که نفس را در سینه حبس می‌کند. داستان بسیار زیبا، اما تلخ و درناک است، به درناکی سی‌سال جهنم در افغانستان که میلیون‌ها کشته، زخمی و آواره برجای گذاشته و سایه‌ی شومی بر سر زنان افغان گسترده که بسادگی رفتنی نیست. در نوف

لیلای سرکش در منظومه‌ی جامی

نوشین شاهرخی

• لیلا در "مثنوی هفت‌اورنگ" جامی در مقایسه با "کلیات نظامی گنجوی" چهره‌ی دیگری دارد. اگر در اشعار نظامی لیلا پاسیو تصویر شده است، جامی وی را فعال توصیف کرده است. روایت جامی حاکی از آن است که با اینکه لیلا اجازه ندارد مجنون را ببیند، اما پنهانی مجنون را ملاقات می‌کند. پدر لیلا پس از خبردار شدن از این ملاقات، دخترش را با ترکه‌ی خیس می‌زند. لیلا زیر شکنجه تنها بخاطر جدایی از مجنون فریاد می‌کشد و نه از درد ترکه. در نوف

سایه‌ها و چراهای بی‌پاسخ

نوشین شاهرخی

• رمان "سایه‌ها" نوشته‌ی محمود فلکی، نویسنده‌ی مقیم آلمان، در پنج بخش نگاشته شده که یازده تا پانزده‌ سالگی راوی را در روستای جورده در شمال ایران دربرمی‌گیرد.  راوی که در داستان نویسنده است، پس از سال‌ها به عکس‌های نوجوانی‌اش می‌نگرد و می‌کوشد تا کودکی‌اش را در برابر چشمانش زنده کند. خاطرات خوشی که پررنگ‌ترند و خاطرات تلخی که ناخودآگاهش قیچی کرده و در تاریک‌خانه‌ی ذهنش تارانده است. در نوف

احمد شاملو، شاعر حماسی

نوشین شاهرخی

• شاعر امروز از نظر شاملو شاعرى است كه خود از ميان مردم برخاسته باشد و از درد خلق بگويد و حتى وزن و قافيه‌اش‏ را از كوچه و بازار بگيرد. شاملو نیز همچون اغلب نوآوران پیش از خود، سبک شعر نو فارسی را در ادامه‌ی ادبیات کلاسیک نمی‌بیند و به راحتی بر شعر غنی کلاسیک فارسی خط بطلان می‌کشد و آنرا تحقیر می‌کند و رشد شعر نو را در به دار کشیدن "حمیدی شاعر" و یا شیوه‌ی شعر سنتی می‌بیند و با همان شیوه‌ی کهن، می‌خواهد نو را جای‌گزین کهن کند.

هزارخانه خواب و اختناق و زنان ایستاده‌ی افغان

نوشین شاهرخی

• مهناز که به دنیا می‌آید، نه جیغ می‌زند، نه می‌خندد و نه می‌گرید. و نویسنده چه زیبا این حکایت را با کل رمان پیوند می‌زند، هنگامی که مادر سرشکش را پنهان می‌کند. زنان قاچاقچی به خاطر خنده‌ای سرزنش می‌شوند. و باز مادر هنگامی که همسرش زن دومی اختیار می‌کند و فریاد می‌زند، به او تعویذی می‌دهند که به هنگام دعوا زیر دندان بگذارد و بفشارد. هنگامی‌ که نه فریاد، نه اشک و نه زهرخندی بایسته است، پس دختران هم این گونه به دنیا می‌آیند، بدون فریاد، خنده و یا گریه. در نوف

صدمین شماره مجله آرش، رنگارنگ و پرمایه

نوشین شاهرخی

• دکتر دوستخواه "مهاجرت یا دوری‌گزینی‌ی ناخواسته (کوچ) و یا دورراندگی‌ی ناخواسته (تبعید) از زادبوم" (275) در ایران را پس از دوره‌ی اسلامی به چهار بخش تقسیم می‌کند. مرحله‌ی نخست کوچ گروهی از ایرانیان زرتشتی در آغاز کشورگشایی عرب‌ها به هندوستان و آثار پژوهشی آنان می‌باشد. کوچ دوم ایرانیان اهل قلم در زمان صفویان صورت می‌گیرد که پی‌آمد آن "سبک هندی" در شعر فارسی‌ست. در نوف

نوجوانی تلخ مرجان ساتراپی

نوشین شاهرخی

• برخلاف دوران زیبای اوان کودکی، مرجان نوجوانی سختی را پشت سر می‌گذارد. بدون خانواده، تنهای تنها در کشوری بیگانه روزهای تلخی را می‌گذراند. از شب‌های خیابان‌خوابی‌اش چندان نمی‌نویسد. تصویرهایی نشانگر دخترکی هستند که با وحشت در خیابان‌ها می‌خوابد، در سطل آشغال به دنبال غذا می‌گردد و یا ته‌سیگاری را از روی زمین برمی‌دارد، اما از سه‌ماه دوری از حمام و وسایل بهداشتی و شپش و موش نمی‌نویسد. شاید برای آنکه بغض خواننده‌اش را بیش از این نترکاند. در نوف

عشق، مرهمی بر تنهایی و بیگانگی

نوشین شاهرخی

• حسین نوش‌آذر در این داستان به واقعیت زندگی مهاجرین ایرانی در آلمان نوری می‌افکند. البته از آنجا که راویِ داستان حوصله‌ی بچه ندارد ـ چراکه می‌داند برعکس پدر شدن که راحت است، پدر ماندن سخت است ـ به حوزه‌ی مشکلات بی‌حد و حصر و اختلاف فرهنگی فرزندان مهاجرین با والدینشان وارد نمی‌شود. اما از فقر، تنهایی و بیگانگی در محیطی می‌نویسد که راوی یک‌ دهه‌ و نیم در آن تحصیل و کار کرده، تمام خیابان‌هایش را می‌شناسد، رسم و رسوم مردمش را می‌داند، اما کارناوال‌اش او را به یاد روزهای محرم می‌اندازد. در نوف

بازتاب خیانت در بعد از آن شب

نوشین شاهرخی

• در داستان‌های "بعد از آن شب" و "سانس آخر" مرجان با تصویرهای زنده به موضوع خیانت می‌پردازد. به دل‌دادگی خارج از زندگی زناشویی که سرانجامی ندارد و اگر در فیلم و ادبیات زوج‌های عاشق اغلب به وصال یکدیگر می‌رسند، زمین واقعیت با گسست و دل‌شکستگی همراه است. در نوف

روابط آزاد و مدرن در سمتِ تاریکِ کلمات

نوشین شاهرخی

• از نظر فضاسازی اغلب داستان‌ها با چیره‌دستی نگاشته شده‌اند و نه ‌تنها از سبک مدرنی برخوردارند، بلکه موضوع آنها و شیوه‌ی نگاه راویان نیز با زبان و سبک داستان این‌همانی دارد. روابط زن و مرد در این داستان‌ها شهری و امروزی است و در فضای فرهنگ ایرانی دریچه‌ی دیگری بر خواننده می‌گشاید. دریچه‌ای که در میان انبوه نگاه‌های سنتی ـ بویژه در روابط زن و مرد ـ جایی بس خالی دارد. در نوف

حکایت عشقی بی‌قاف، بی‌شین بی‌نقطه

نوشین شاهرخی

• داستان‌ها تنها برشی از زندگی‌ها را به تصویر می‌کشند. برشی کوتاه که تنها زوایای محدودی از زندگی شخصیت‌ها را بر خواننده می‌گشایند و دلیل بسیاری از کُنش‌ها پوشیده می‌مانند. در این شش داستان ما شاهد دو جدایی هستیم، دو خودکشی و دو رابطه‌ی عاشقانه که در نطفه خفه می‌شوند. داستان‌ها از یکدیگر مستقل‌اند، اما میان برخی از داستان‌ها تصویرهای مشترکی به چشم می‌خورند. گویی که پیوندی نامرئی داستان‌ها را به هم پیوند می‌دهند. در نوف

شخصیت یگانه‌ی ویس در ادب فارسی

نوشین شاهرخی

• منظومه‌ی عاشقانه‌ی "ویس و رامین" از زیباترین منظومه‌های عاشقانه‌ی ایرانی‌ست که به زمان اشکانیان بازمی‌گردد. پس از آنکه فخرالدین اسعد گرگانی در قرن پنجم این منظومه را به‌زبان فارسی سرود و 150سالی بعد به‌زبان گرجی ترجمه شد، این منظومه به اروپا راه یافت و پژوهشگرانی چون زنکر برآنند که منظومه‌ی تریستان و ایزولده از ویس و رامین تاثیر پذیرفته است و یا هر دو منشأیی مشترک دارند. صحنه‌های اروتیک ویس و رامین نیز به عنوان زیباترین تصویرهای اروتیک ادبیات جهان محسوب می‌شوند. در نوف

آخوندزاده، نخستین نمایشنامه‌نویس ایرانی

نوشین شاهرخی

• آخوندزاده جهل و فقر فرهنگی این دوره را نه‌تنها مختص زنان که در کل فرهنگ می‌بیند و برخلاف اغلب هم‌عصرانش انگشت اتهام‌اش تنها بر زنان نشانه نرفته، بلکه فرهنگ تمامی مردم را به چالش می‌کشد. وی استبداد حاکمان را در کنار استبداد و فقر فرهنگی در کل جامعه به تصویر می‌کشد. موضوع اغلب نمایشنامه‌ها عشق زمینی دختران و پسران جوان است. در نوف

امروز خوش و زن و عشق از نگاهی دیگر

نوشین شاهرخی

• ربیحاوی چهره‌ای دیگر از زن در داستانش ارائه می‌دهد. چه لیلی و چه دوست همجنس‌گرایش که با زنی زندگی می‌کند. لیلی شاعر و روشنفکر و اهل مطالعه است و نیز پیانو می‌نوازد و زنی مدرن و تواناست. زنی که بچه‌اش را نه برای نگه داشتن سیا، بلکه به‌خاطر عشق به کودک نگه می‌دارد. در نوف

نگاهی بر مجموعه داستان آن زن، آن اتاق کوچک و عشق

نوشین شاهرخی

• مجموعه داستان‌ "آن زن، آن اتاق کوچک و عشق" نوشته‌ی عزت‌السادات گوشه‌گیر، نویسنده مقیم امریکا، از دو بخش "داستانک‌های زندان" و "داستان‌های دیگر" تشکیل شده‌اند. داستان‌های دیگر اغلب عاشقانه‌اند و یا حس‌هایی اروتیک را بازتاب می‌دهند. "داستانک‌های زندان" شامل هفت داستان مینی‌مالیستی هستند که همه از گل‌دوزی و عطر گل‌ها و یادهای عاشقانه‌ی راوی در زندان سیاسی حکایت دارند. در نوف

سیمای خاموش زن در رمان خاطرات عاشقانه یک گدا

نوشین شاهرخی

• داستان اینجا و آنجا خواننده را خطاب قرار می‌دهد و اینجا و آنجا حضور نویسنده را گوشزد می‌کند، راوی و نیز نویسنده را. گنجاندن دو بخش از مقاله‌ای در متن رمان در کنار گفتار الکیبیادس نشان از آن دارد که نویسنده دغدغه‌ی سبک دارد و می‌خواهد اثری متفاوت و در عین حال یگانه خلق کند.ن شلوار جین طلایه به دست پدری متعصب و مردسالار که عمری همسر، فرزندان و بویژه دخترش را تحقیر و توهین کرده و زندگی را برای آنان به قفسی تنگ تبدیل کرده است. در نوف

نگاهی بر خاطرات تاج‌السلطنه

نوشین شاهرخی

• "خاطرات تاج‌السلطنه" نوشته‌ی تاج‌السلطنه دختر ناصرالدین یکی از اسناد مهم تاریخی ـ فرهنگی و اجتماعی دوره‌ی قاجار به‌حساب می‌آید. از سرای سلطنتی و زندگی ناصرالدین ‌شاه گرفته تا شیوه‌ی زندگی، فرهنگ، رفتار و گفتار زنان حرم در این خاطرات بازتاب می‌یابند. در نوف

مرگ، تلخی، تاریکی، تنهایی و عشق در رمان فریب

نوشین شاهرخی

• هر دو رمان منظر حسینی "سایه‌ها" و "فریب" در پس‌زمینه‌ای تیره شکل می‌گیرند. آنقدر سیاه که تنها می‌توان از رنگ مرگ در این همه تیرگی و تاریکی یاد کرد، در فضایی مرگ‌آور و دلهره‌آفرین. اضطراب و سنگینی فضا بر برگ برگ رمان و سطر سطر داستان‌ها سایه افکنده است، چرا که مرگ هیبت بارزتری از زندگی دارد و واژگان در تنهایی، حسرت، تاریکی و مرگ تنیده‌اند. در نوف

آینه‌ی تاریخ افغانستان در بادبادک ‌باز نوشته‌ی خالد حسینی

نوشین شاهرخی

• دو برادر در این داستان شاید نماد این دو قوم باشند. یکی شرعی است و دیگری غیرشرعی و نتیجه‌ی یک زنا. یکی از مادری اشراف‌زاده و پشتون، دیگری از مادری هزاره‌ای و خدمتکار. یکی رسمی، دیگری غیررسمی، "نیمه‌ی محروم و بی‌نام و نشان" (ص407) اما پدری که پسر غیرشرعی‌اش را بیشتر دوست می‌دارد، تسلیم رسم جامعه می‌شود و قدمی برای این نیمه‌ی غیررسمی و محروم برنمی‌دارد. ر نوف

زندانی تهران، سند کشتار و تجاوز

نوشین شاهرخی

• از این تناقض‌ها که بگذریم، سرگذشت‌نامه در فورم یک رمان جالب با نثری زیبا و روان جنایت یک رژیم دینی را بر جهانیان آشکار می‌سازد. رژیمی که نوجوانان را به جوخه‌های اعدام می‌سپارد، تیرباران می‌کند، به جنگ می‌فرستد، شکنجه می‌کند و حق به جانب می‌اندیشد که با حشونت و تجاوز می‌توان افکار را شست، انسان‌ها را شکاند و جهانی را تغییر داد. در نوف

نگاه ضد چپ درترلان نوشته‌ی فریبا وفی

نوشین شاهرخی

• راوی سوم شخص دانای کل بیشتر داستان را از زاویه‌ی نگاه ترلان بازگو می‌کند. ترلان در خانواده‌ای بزرگ شده که پدر و برادرها نه‌تنها حرف آخر را می‌زنند که هیچگاه حتی تا زمان مرگ پدر کسی نظر مادر را نخواسته است. در نوف

نگاهی بر ماهی‌ها در شب می‌خوابند نوشته‌ی سودابه اشرفی

نوشین شاهرخی

• اما چرا خاطره‌ها به همان خاطره‌های زیبای طلایه با تصویرهای تلخ اما واقعی و جذاب کودکی محدود نمی‌شود؟ خاطره‌ی قیچی کردن شلوار جین طلایه به دست پدری متعصب و مردسالار که عمری همسر، فرزندان و بویژه دخترش را تحقیر و توهین کرده و زندگی را برای آنان به قفسی تنگ تبدیل کرده است. در نوف

روسپی باشخصیت در داستان بویی که سرهنگ را دلباخته کرد

نوشین شاهرخی

• داستان بلند "بویی که سرهنگ را دلباخته کرد" نوشته‌ی شهرام رحیمیان راویان گوناگونی دارد. از سرهنگ پیر و روسپی و زنان خیابان گرفته تا سلمانی محله. راویانی که از زوایای گوناگون به معضل روسپی خیابان و سپس عشق سرهنگ پیر می‌نگرند و خواننده از ابعاد گوناگون و راویان مختلف در جریان زندگی مردم خیابان عزیزآباد قرار می‌گیرد. راویانی که زبان خاص خودشان را دارند و داستان را چندصدایی کرده‌اند. در نوف

مدرنیسم پوشالی در اسرار گنج درّه جنّی نوشته‌ی ابراهیم گلستان

نوشین شاهرخی

• تناقض سنت و مدرنیسم آشکارا نمایش داده می‌شود. زرق و برق‌های لوکس مدرن در خانه‌ی کاه‌گلی روستایی که خنده‌دار به‌نظر می‌رسد. قصر مدرن با پایه‌های لرزان بر زمین ناهموار، که با لرزه‌ای خراب می‌شود و در هم می‌ریزد، نشان از بی‌ریشگی مدرنیسم در فرهنگ سنتی دارد که بدون شعار و زیاده‌گویی در روایتی ساده به تصویر کشیده می‌شود. در نوف

نگاهی بر طوبا و معنای شب، نوشته‌ی شهرنوش پارسی‌پور

نوشین شاهرخی

• "طوبا و معنای شب" یکی از رمان‌های مطرح دهه‌ی شصت است که شهرنوش پارسی‌پور پس از آزادی از زندان سیاسی پنج‌ساله آن را نگاشت. کل رمان مشکلات زنان و حصارهای تنگ اجتماعی، خانوادگی و ذهنی آنان را از دوران مظفرالدین شاه تا کودتای پس از 1332 به‌تصویر می‌کشد. رمانی که چندین دهه و نسل را دربرمی‌گیرد و به بسیاری از مسائل سیاسی این برهه‌ی زمانی نیز اشاره می‌کند، اما بیش از هر چیز به زنان در فرهنگ مردسالارانه‌ی جامعه‌ی ایران می‌پردازد. در نوف

آواره و سرگشته در رمان "از شیطان آموخت و سوزاند" نوشته‌ی فرخنده آقایی

نوشین شاهرخی

• داستان، روزنگار راوی است که از روز 21 مرداد 1377 آغاز می‌شود و در تاریخ 12 دی 1380 به پایان می‌رسد. و بدین‌گونه بیش از سه سال دربه‌دری راوی را دربرمی‌گیرد که ابتدای دهه‌ی چهل زندگی‌اش را می‌گذراند. تکه‌تکه از میان این یادداشت‌های روزانه سرگذشت زن روایت می‌شود. در نوف

پرسپولیس: روایت کودکی راوی: مرجان ساتراپی

نوشین شاهرخی

• ساتراپی نشان می‌دهد که چگونه عرصه بر مردم تنگ می‌شود و به بهانه‌ی جنگ حتی زندگی شخصی انسان‌ها در زیر سیطره‌ی استبداد مذهبی قرار می‌گیرد. وحشت والدین تحصیل‌کرده و روشن مرجانه از اینکه دختر چهارده‌ساله‌شان به خاطر بیان نظراتش دستگیر شود، آنان را به این تصمیم وامی‌دارند که دخترشان را به‌تنهایی به اروپا بفرستند تا مبادا تنها فرزندشان را نیز امواج زندان و کشتار بیرحمانه با خود ببرد. و ساتراپی با طرح‌های زیبا و جذابش خواننده را با خود به آن سال‌های پر جوش و خروش می‌برد و به روشنی دلیل مهاجرت میلیون‌ها ایرانی به سرزمین‌های غربی را به تصویر می‌کشد. در نوف

آشتی آمریکائیان با ایرانیان درعطر سنبل، عطر کاج

نوشین شاهرخی

• سرگذشتنامه‌ی "عطر سنبل، عطر کاج" نوشته‌ی فیروزه جزایری دوما، گوشه‌هایی از زندگی نویسنده‌ی کتاب را دربرمی‌گیرد. از مهاجرت او در کودکی به امریکا گرفته تا یادهای اوان کودکی‌اش در آبادان. مهاجری که به جز یکسال و اندی بیکاری پدر در زمان گروگان‌گیری سفارت امریکا در ایران، طعم تلخ فقر در مهاجرت و تبعید را نچشیده و به راحتی تحصیل کرده و نه‌تنها در کنار خانواده، بلکه در جمع اقوام بسیاری که در امریکا دارد، شاید به جز روزهای تعطیل کریسمس و جشن اکثریت مردمی که اقلیتی چون فیروزه را شامل نمی‌شود، "قصه‌ی غربت غربی"* را تجربه نکرده است. در نوف

زنان اشرافی در رمان "زندگی باید کرد"

نوشین شاهرخی

• مان "زندگی باید کرد" نوشته‌ی منصوره‌ اتّحادیه، پنج نسل را دربرمی‌گیرد که البته به سه نسل بیشتر می‌پردازد. هر بخش از داستان یک نسل را روایت می‌کند که بیشتر زنان را مورد کنکاش قرار می‌دهد، زنان اشرافی قاجارهای از قدرت پایین‌کشیده‌ای که البته هنوز ثروتمندند.

زن در حماسه‌‌ی کلیدر

نوشین شاهرخی

• عشق در این رمان جایی ندارد. مردان ایلیاتی اغلب دختران مورد نظرشان را می‌دزدند. اگر هم صحبت از دزدی نباشد، کسی از دختر نمی‌پرسد که چه مردی را می‌خواهد. این پدران و مردان عاشقند که برای دختران تصمیم می‌گیرند.